Historia Zakładu

Nasz Zakład ma bardzo długą historię!

Historia ZEOS rozpoczęła się dwa lata po powstaniu Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi czyli już w 1953 roku. Powstał wtedy Zakład Fitosocjologii i Ekologii Roślin, którego pierwszym i wieloletnim (1953-1979)  kierownikiem był Prof. Władysław Matuszkiewicz. Kolejne 20 lat Zakładem (który w międzyczasie zmienił nazwę na Zakład Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody) kierowała Prof. Ewa Symonides.

W 1980  Prof. Zbigniew Podbielkowski, z grupą najbliższych współpracowników oddzielił się od Zakładu Systematyki i Geografii Roślin, tworząc samodzielną jednostkę – Zespół Ekologii Ekosystemów Wodnych. Z czasem zespół przekształcił się w Zakład Fitogeografii, który później zmienił nazwę na Zakład Botaniki Środowiskowej.

W roku 2008 oba zakłady oraz Pracownia Biogeochemii i Toksykologii Środowiska (dawniej w ZSiGR) połączyły się tworząc Zakład Ekologii Roślin i Ochrony Środowiska, którym do 2014 roku kierował Prof. Stanisław Kłosowski a obecnie Prof. Małgorzata Suska-Malawska.

W tym czasie zmieniały się nie tylko nazwy, ale wyraźnie ewoluowały zainteresowania pracowników i problematyka badawcza. Początkowo były to głównie zagadnienia z zakresu ekologii, a zwłaszcza fitosocjologii i amplitudy ekologicznej zbiorowisk wodnych i szuwarowych, a także torfowisk. Później włączono problematykę z zakresu ekologii miasta i wybranych siedlisk antropogenicznych, synantropizacji szaty roślinnej i inwazji roślinnych. Gdy dołączyły do Zakładu grupy pracowników z innych jednostek, bardzo istotnie poszerzył się zakres prac badawczych. Włączono problematykę ekologii zbiorowisk leśnych, ekologii gleb, banków nasion, modelowania w ekologii. Badania z ostatnich lat dotyczą ekologii torfowisk (np. limitacja, skutki pożarów), ich ochrony i restytucji oraz zagadnień izolacji i fragmentacji w strefie stepów. Kontynuowane są badania nad ekologicznymi konsekwencjami wkraczania obcych gatunków, nie tylko roślin (nawłoć), ale i zwierząt (norka amerykańska), a także nad zespołami kręgowców (m.in. ptaków wodnych tj. wodnik i zielonka) i ich behawiorem na Pojezierzu Mazurskim. Nowym obiektem badawczym stały się grzyby saprotroficzne. Dzięki stworzeniu świetnie wyposażonych laboratoriów analitycznych rozwinęły się badania w zakresie degradacji i skażeń środowiska, a obecnie – szeroko rozumianej biogeochemii z wykorzystaniem markerów w badaniach ekotoksykologicznych, ekologicznych i dotyczących zmian paleośrodowiska. Odrębne laboratorium ekologii doświadczalnej umożliwia badania z zakresu genetyki populacji.

Dzięki nawiązaniu współpracy z ośrodkami zagranicznymi, prowadzimy badania także poza granicami kraju. Poszczególne wątki badawcze były realizowane (a niektóre są nadal kontynuowane) w różnych częściach świata: w Europie (północne wybrzeża Morza Czarnego, Nizina Węgierska, Skandynawia); w Azji (toksykologia gleb Kazachstanu Płd., torfowiska Pamiru Wschodniego), a ostatnio nawet na Antarktydzie. Stąd też tak szeroka problematyka prac naukowych reprezentowana w ramach działalności grup badawczych ZEOS.

Przez wiele lat Zakład mieścił się w historycznym budynku Obserwatorium Astronomicznego w Alejach Ujazdowskich 4.

W 2020 roku wobec tak znacznego poszerzenia tematyki badawczej naszego Zakładu nastąpiła zmiana nazwy na Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska.